Urkunde 1269 Januar 27

Bischof Simon von Paderborn gelobt am 27. Januar 1268 den Bischof Gerhard von Münster und diejenigen, die den Propst Lutfried von Lippstadt gefangen hatten, innerhalb einer bestimmten Frist vom Banne zu befreien und verspricht im Falle der Nichterfüllung mit drei Rittern nach Soest einzureiten. Ferner gelobt er keinem gegen den Grafen Engelbert von der Mark u.a. zu helfen, sowie für seine und des Grafen Friedrich von Rietberg Befreiung die Summe von 1500 Mark zu zahlen und, wenn das Geld nicht gezahlt wird, in Münster einzureiten.

Wortlaut

Die Urkunde ist in lateinischer Sprache verfasst. Ihr Wortlaut wird nach dem WUB Band 3 (S. 429-432) zitiert:

Symon Dei gratia ecclesie Paderbornensis episcopus. Omnibus presens scriptum intuentibus notum facimus, quod forma compositionis ordinate inter nos et nobilem virum F. comitem de Retberg nepotem nostrum ex una parte, et venerabilem patrem dominum Gerhardum ecclesie Monasteriensis episcopum ex altera hec est. Videlicet quod nos de libera voluntate fidem dedimus et ad sancta Dei ewangelia publice iuravimus, quod laboribus nostris et sumptibus procurabimus eundem dominum Gerardum Monasteriensem episcopum suosque in hac parte complices et amicos absolvi ab excommunicationis et aliis quibuscunque sententiis, quas incurrerunt, ut dicitur, ex eo quod nos capi et detineri fecit in vinculis idem episcopus cum suis complicibus supradictis, nec non et ab omnibus gravaminibus tam curie Romane quam aliorum iudicum ordinariorum sive delegatorum, que ex premissis provenerunt vel poterunt provenire, liberari et eximi, cum illis pariter qui abbatem monasterii sancti Pauli Parburnensis (sic!), Lutfridum prepositum Lippensem et fratrem suum Hinricum sacerdotem eorumque socios captivatos detinuerunt rebus quibusdam ablatis eisdem, infra instans festum beati Michaelis quanto citius poterimus. Si vero hoc ad effectum perducere non possemus, promisimus similiter per fidem et iuravimus, quod in crastino beati Michaelis ipsius termini cum tribus militibus, scilicet Hermanno de Braclo, Hinrico filio Amelungi de Driburg et Volmaro de Brenken intrabimus oppidum Susatiense inde non recessuri, immo ibidem ut vulgo dicitur iacebimus cum dictis militibus qui ad hoc se fidei datione obligarunt, donec predicta effectui mancipata fuerint, vel tria milia marcarum Monasteriensis monete nomine pene persolverimus dicto domino Monasteriensi episcopo vel illis quibus solutionem eiusdem pecunie duxerit assignandam. Quodsi nos, quod absit, fidem et iuramentum violaverimus vel dicti tres milites vel eorum aliquis fidem datam violaverint vel violaverit in premissis, promiserunt pro nobis per fidem et constituerunt se principales debitores singuli in solidum, scilicet: Otto de Ravensberg, Godefrydus (de) Czygenhagen, Frethericus de Retberg et Ludolfus de Dasle comites, item Bernhardus et Hermannus fratres domini de Lippia, Ludolfus dominus de Stenvorde, Hinricus advocatus de Monte et Conradus dominus de Sconenberg; item sex canonici ecclesie Paderbornensis videlicet: Hinricus prepositus, Thidericus prepositus sancti Petri, Otto camerarius, Wernerus de Patberg, Waltherus thesaurarius et Hermannus scolasticus; item duodecim milites ministeriales Paderbornensis et Corbeyensis ecclesiarum, scilicet: nobilis vir Bertoldus iunior filius Bertoldi de Buren, Bertoldus, Wernerus et Hermannus de Braclo, Amelungus et Hinricus de Driburg, Johannes filius Lothewici Bulemast, Florinus de Vanen, Volmarus de Brenken, Conradus de Etlen, Wernerus Crevet et Arnoldus dictus Scrape, qui cum aliis supradictis fide data similiter promiserunt, quod premissa ad effectum perducantur, alioquin intrabunt oppidum Lippense non abinde recessuri, donec sint consummata predicta vel tria millia marcarum prefata integraliter fuerint persoluta. Item promisimus per fidem et iuravimus, quod infra quindenam ab eo die, quo fuerimus a captivitate liberatus, formam compositionis presentem nostris et capituli Paderburgnensis (sic) litteris patentibus ratificabimus et denuo per singulos articulos innovabimus ex nostra libera voluntate. Adiectum est insuper, quodsi aliquis predictorum nobilium, clericorum vel militum moritur premissis non completis, eque ydoneus in locum eius substituetur a tempore mortis sue infra quindeuam. Item promisimus per fidem et iuravimus, quod nulli hominum de mundo in aliqua causa sive guerra aliquod auxilium prestabimus contra dominum G. episcopum Monasteriensem vel quocunque promotionis genere promovebimus, fraude et dolo exclusis. Preterea non iuvabimus quemquam contra dominum Widekindum ecclesie Osnaburgensis electum et nobiles viros Engelbertum de Marka et Adolfum de Waltecge comites, exceptis nobilibus viris Ottone de Ravensberg, Hinrico de Hoya et Fretherico de Retberg, Bernhardo et Hermanno fratribus dominis de Lippia, Ludolfo domino de Stenvorde et Hinrico advocato de Monte, quos ita nobis iuvare licebit, si guerra principaliter tangit eos. Item promisimus et iuravimus, quod non permittemus fieri in civitate vel diocesi nostra Paderbornensi aliquas denuntiationes, vel executiones sententiarum a quocunque iudice procedant contra dictum dominum Monasteriensem episcopum vel eius complices quoscumque, ortum ex causis premissis habentes, in quantum prohibere poterimus bona fide. Predicte etiam compositioni simul cum domino G. Monasteriensi episcopo plena compositione et orveyda hocmodo sunt inclusi venerabilis dominus Johannes Traiectensis electus, Gelrensis et Juliacensis comites et quicunque alii clerici et layci qui conflictui interfuerunt apud Zulpike, quod durante guerra huiusmodi non serviemus contra aliquem de predictis nec aliquem ex eis molestabimus occasione dicte guerre sive conflictus. Item promisimus fide data et iuravimus, quod in recompensationem dampnorum, que nos cum nostris intulimus domino episcopo et ecclesie Monasteriensi quibuscumque temporibus, et pro liberatione nobilis viri Fretherici comitis de Retberg nepotis nostri predicti a captivitate, qua tenebatur, dabimus eidem domino G. Monasteriensi episcopo vel illis quos ipse ad hoc deputaverit mille et quingentas marcas monete Monasteriensis terminis infra scriptis. Hoc est infra sex septimanas ab eo die quo liberati fuerimus a vinculis sexcentas marcas, item infra decem septimanas extunc immediate subsequentes quadringentas et quinquaginta marcas, deinde infra alias decem septimanas subsequentes residuas quadringentas et quinquaginta marcas integraliter persolvemus. Alioquin si pecunia supradicta in toto vel in parte soluta non fuerit modo premisso, civitatem Monasteriensem intrabimus una cum nobilibus viris comitibus Godefrido de Arnesberg, et intrabunt cum eo Hermannus de Nehem et Rocherus de Elvere; item cum Ottone de Ravensberg, cum quo intrabunt Regenbodo Top et Otto de Haren; item') cum Hinrico de Hoya, Ludolfus de Dalbern et Rudolfus de Horne; et cum Fretherico de Retberg et cum ipso Hinricus de Walde et Rocherus de Sendene; item cum domino Bernhardo maiore de Lippia, et cum ipso Hinricus Wenet et Hinricus de Gummere; item cum domino Hermanno de Lippia, Thidericus de Scorlemere et Goscalcus de Walde; item cum domino Ludolfo de Stenvorde et cum eo Ecgehardus de Metlen et Gerhardus Wullen milites intrabunt, qui omnes et singuli ad hoc fidei datione obligati existunt; item Ludolfus comes de Dasle, Hinricus advocatus de Monte, Hinricus de Honburg et Conradus de Sconenberg nobiles; item sex canonici predicte ecclesie Paderbornensis prefati; item Hinricus scultetus et Bertoldus fratres de Susato, Heydenricus et Hunoldus fratres de Plettenbrag cum aliis viginti militibus ministerialibus Paderbornensis et Corbeyensis ecclesiarum, scilicet: Herboldo, Alberto et Conrado de Amelangeshem, Udone de Weten, Volperto de Eysnen, Fretherico de Horehusen, Olrico de Westhem, Conrado de Etlen, Gerhardo de Sunninchusen, item nobili viro Hermanno de Holthusen, Eleya de Aslen, Frederico longo de Ystincthorpe, Johanne de Nethere, Gotscalco Wenet, Bertoldo iuniore Sommerkalf, Meinrico Budel, Wilhardo de Drevere, Wilhelmo de Vernethe, Udone et Olrico dictis Sommercalf militibus. Qui omnes et singuli fide data similiter promiserunt pro suis tantum personis, constituentes nichilominus se simul cum predictis principales debitores in solidum, quod intrabunt civitatem Monasteriensem abinde non recessuri, donec predicta pecunia integraliter fuerit persoluta, nec aliquis eorum liberabitur vel recedet si pro rata suam solverit portionem quam vulgus antal dicit. Insuper fide data promisimus et iuravimus omnesque et singuli supradicti fide data similiter promiserunt, quod nullam absolutionem dicte obligationis a sede apostolica vel etiam a rege vel quoquam alio impetrabimus vel impetrari faciemus vel predictorum aliquis impetrabit, vel forte iam impetrata utemur vel utetur, immo arbitrati sumus et sunt omnes et singuli supradicti sub predictis pactionum obligationibus, quod nec dominus papa nec predictorum aliquis nos vel eos possit quoquo iuris remedio canonici seu civilis aliqualiter liberare. Item promisimus per fidem, quod sine omni iniurioso gravamine dimittemus dominam abbatissam Hervordensem et suam ecclesiam, quousque questio, que inter Paderbornensem et Hervordensem ecclesias hinc inde vertitur super exemptione ipsius ecclesie Hervordensis, per sedem apostolicam decidatur, sicut inter ipsas ecclesias condictum et conscriptum existit. Item questio, que est inter dominum Monasteriensem episcopum et suam ecclesiam suosque homines ex una parte, et nos nostramque ecclesiam Paderbornensem et dominum F. comitem de Retberg ex altera super limitatione sive iure silve que vocatur Wibelere, decidetur ante instans festum beati Jacobi per sex viros fide dignos hinc inde ad hoc a partibus deputatos, qui assumptis vicinis et notis perquisita veritate huiusmodi questionem iuramentis super hoc prestitis terminabunt. Item nec nos nec nostra ecclesia nec nostri consanguinei vel amici super captivitate nostra et super quocumque gravamine ex ea nobis et eidem ecclesie nostre proveniente contra ipsum dominum G. Monasteriensem episcopum vel eius quoscumque amicos nullo umquam tempore aliquam prosequemur iustitiam, Dec etiam post mortem nostram nostra ecclesia prosequetur, nec nostri amici vel consanguinei prosequentur. Tamen pacto tali adiecto, quod si nos mori contigerit ante impetratam absolutionem domini G. Monasteriensis episcopi et suorum a sententiis et gravaminibus antedictis, fideiussores nostri tantum ad illum articulum liberati erunt, ecclesia tamen nostra Paderbornensis nullo unquam tempore ante mortem nostram vel post, sicut scriptum est, super premissis iustitiam prosequetur. Item ratam habebimus et habemus collationem sive restitutionem ville dicte Bischenowe factam a preposito et capitulo Parbornensi domino Widekindo de Sualenberg. Et ad maiorem firmitatem nos eadem bona de novo ipsius heredibus liberaliter conferemus. Super decima vero et bonis predicto W. quondam pignori pro salario obligatis a nobis ex ordinatione super hoc facta, stabitur sententie nobilis viri domini Hermanni de Lippia, qui talem super hoc coram nobis dictavit sententiam ab astantibus approbatam, quod heredes ipsius W. prefatam decimam cum bonis predictis tytulo pignoris, sicut eadem memoratus W. tenuerat, optinebunt. Deductum est etiam in expressum pactum, quod quotiescunque satisfactum fuerit de aliquo articulorum supradictorum, super eo dictus dominus G. episcopus Monasteriensis suis patentibus literis satisfactum protestabitur requisitus. In evidens autem testimonium premissorum presens pagina nostro, ecclesie nostre Paderbornensis ac eius prelatorum sive canonicorum, comitum, nobilium et ministerialium prefatorum sigilla habentium communitur. Reliqui vero sigilla propria non habentes aliorum confideiussorum suorum sigillis contenti existunt. Actum apud Warenthorpe anno nativitatis Domini M°.CC. sexagesimo nono, VIo. Kalendas Februarii.

Übersetzung

Die Urkunde lautet in deutscher Sprache wie folgt:

[in Arbeit]

Literatur

• Westfälisches Urkundenbuch. Band 3. Die Urkunden des Bisthums Münster von 1201-1300. Münster 1871
• Westfälisches Urkundenbuch. Band 7. Die Urkunden des kölnischen Westfalens vom J. 1200-1300. Münster 1901

Siehe auch

• Portal:Urkunden